GÜL MEVSİMİ VE ADONİS
Eski Yunanlılar çiçeklerin çabucak ölmelerini ve gülün ömrünün az oluşunu kolayca unutulmayacak bir hikayeye bağlarlar ki bu aslında Mezopotamya Mitolojisinde yer alan Suriye ve Fenike’de ve Anadolu’da Tammuz adında “Erkeklik ve Bereket Tanrısı” olan Adonis’in kısa yaşam öyküsüdür.
Bütün bitkilerin anası olan Aşk ve Güzellik Tanrıçası Aphrodite’in Adonis adında bir oğlu vardır. Adonis, güzellikleri çabuk geçen kısa bir mevsim olan ilkbaharı temsil eder. Adonis, kişileştirecek olursak ilkbahardır. Adonis, saklandığı ağacın kabuklarını yararak çıktığı zaman; güzel günler geri geliyor, tabiat yeşilleniyor, çiçekler açıyor, ilkbahar gülüyordu. Bu uzun süren bir canlık değildir, ne yazık ki. Onun hayatı güllerin, nazik çiçeklerin hayatı gibi birkaç gün içinde akıp giden bir hayattı. Çünkü Adonis, kısa bir süre sonra ölüyordu. Böyle bir mevsimde o, bir yaban domuzunu kovalıyordu. Vahşi hayvan, bir aralık geri döndü ve ona saldırarak yaraladı. Onun acı feryadı üzerine Aphrodite koştu, oğluna yardım için aceleyle çıkarken ayağına sandaletlerini geçirmeyi unuttu. Koşarken ayaklarına gül fidanlarının dikenleri battı ve ayakları kanadı. O zamana kadar beyaz güller açan gül fidanları, o günden sonra kırmızı renklere büründüler. Güzel tanrıça, oğlunun yanına gelince onu ölmüş buldu. Aphrodite’nin oğlu için döktüğü gözyaşlarından Anemon (Girit laleleri) çıktılar. Manisa lalesi de diyenler de var.
Adonis’in parlak gençliği ve erken ölümü nedeniyle törenler yapılırdı. Belirli günde onun acıklı ölümünü anmak için kadınlar acı acı bağırarak, hıçkıra hıçkıra ağlarlardı. Kızıllara boyanmış bir yatak üzerine, can vermek üzere olan Adonis’e çok benzeyen bir delikanlyı yatırırlardı.Etrafına meyveler, meş’aleler, vazolar, sepetler içinde sabah açıp gün batımında solan çiçekler yerleştirilirdi. Böylece gözyaşı döktükleri Adonis’in hayatının bu çiçeklere benzediği vurgulanırdı. Adonis’e gönül verenler, bir gün bir gece muharrem ayinlerinde Şiilerin dövündükleri gibi –göğüslerine başlarına vurarak- yüzlerini gözlerini kan içinde bırakırlar, feryat ederek inleyerek tören yaparlardı. Ertesi günü şafak sökerken bu güzel vücudu alırlar büyük bir ihtişamla denizin dalgalarına bırakırlardı. O denizin dalgaları arasında kaybolduğu zaman neşeli şarkılara başlarlardı. Çünkü Adonis gelecek, mevsimin yağmurları ile sararan tabiatı güzelleştirecek, sonbaharı getirecekti.
Doğu inancına ve söylencelerine göre Tammuz adındaki bu ilkbaharı temsil eden tanrı, kışı yer altında geçirip baharın baharın gelişiyle bir cümbüş ve şenlik içinde yeryüzüne çıkarak gelişen çiçeklerin sembolü olan Adonis’ en çok tapınan Suriyeli kadınlar, yılda bir kez kutladıkları “Bahar Bayramı” olan Adonis Şenlikleri’nde saksılara ve sepetlere çiçek tohumları ekerlerdi. Sıcak suyla suladıkları bu çiçekler, hızla büyüyüp kısa zaman sonra solarak ölürler. Suriyeli kadınlar, “Adonis Bahçeleri adını verdikleri bu çiçekler karşısında yasa bürünüp “Vah Adonis” anlamında “A ton Adonin” çığlıkları atarak dövünürlermiş. Söylencesi, Sümer ve Hitit kaynaklı olan Adonis; İbranice”Efendi” anlamındaki Tammuz adının Yunanca karşılığıdır. Tammuz-Adonis Miti ile Hitit Tarım ve Bereket Tanrısı “Tellibinu Miti” arasında var olan ilişki ve benzerlik çok ilgi çekicidir. Anlaşılan o ki Ege’deki insan da, Mezopotamya’daki insan da baharın gelişinden haz duyuyor ve coşkuyla birtakım düşündürücü öyküler yaratıyor. Sonra da güneş ışınlarının kavurucu etkisiyle sararıp solan çiçeklerin ve çimenlerin yasını tutuyor. Sararan çimenlerin, solan yaprakların güzelliğini hiçbir şey geri getiremez.Fakat, her şeye rağmen hayat üzülmeye değmez!...
Füsun Kankat
__________ ESET NOD32 Antivirus tarafından sağlanan bilgiler, virüs imza veritabanı sürümü: 7115 (20120506) __________
İleti ESET NOD32 Antivirus tarafından denetlendi.
http://www.nod32.com.tr
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder